Wydawca treści
Ochrona lasu
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
- biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
- abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
- antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Aby zachować las w dobrym stanie zdrowotnym i w naturalnej odporności należy wiele uwagi poświęcić jego stanowi sanitarnemu. Na poszczególnych etapach wzrastania i dojrzewania lasu mamy do czynienia z różnymi zagrożeniami i różnymi procedurami ochronnymi.
a/ uprawy i szkółki: tu głównym zagrożeniem są szkodniki występujące w glebie. Na naszym terenie nie występują (w skali mogącej mieć znaczenie gospodarcze). Sporadycznie występuje pędrak chrabąszcza majowego. Aby ograniczyć powodowane przez niego szkody należy przeprowadzać kontrole zapędraczenia gleby w szkółkach oraz na powierzchniach przeznaczonych do zalesienia i odnowienia.
b/ starsze uprawy i młodniki: tu największym zagrożeniem w Nadleśnictwie Supraśl jest szeliniak sosnowiec. Należy prowadzić monitoring jego występowania oraz zwalczanie polegające na otaczaniu upraw rowkiem chwytnym oraz na wykładaniu pułapek i częstym ich oczyszczaniu (szeliniak) oraz wyszukiwaniu i paleniu zaatakowanych drzewek (w przypadku smolika i zwójki).
c/ ochrona lasu przed szkodnikami pierwotnymi: należy zwrócić uwagę na właściwe wykonywanie corocznych ocen stopnia zagrożenia poprzez:
- obserwację intensywności lotu motyli brudnicy mniszki (pułapki feromonowe)
- wiosenną kontrolę liczenia gąsienic
- jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny zimujących w glebie: strzygoni choinówki, barczatki sosnówki, paprocha cetyniaka, osnui gwiaździstej i boreczników.
W przypadku wystąpienia gradacji należy liczyć się z możliwością zastosowania metody chemicznej lub chemiczno-biologicznej.
d/ ochrona lasu przed szkodnikami wtórnymi: największe zagrożenie stanowi kornik drukarz. Tylko w czasie jego gradacji w latach 2000-2004 na terenie nadleśnictwa wycięto łącznie 98740m3 zasiedlonego drewna. Zwiększonemu występowaniu szkodników wtórnych sprzyja osłabienie drzew przez pożary, czynniki atmosferyczne, zakłócenia stosunków wodnych, uszkodzenia przez zwierzynę i szkodniki pierwotne.
Aby ograniczyć rozmiar powstających szkód przewiduje się następujące działania:
- utrzymanie właściwego stanu sanitarnego lasu poprzez wyrabianie i wywożenie z lasu złomów i wywrotów;
- przeprowadzanie okresowych kontroli występowania szkodników wtórnych;
- wykładanie drzew pułapkowych i ich korowanie w terminach określonych przez „instrukcję ochrony lasu" oraz stosowanie pułapek feromonowych na kornika drukarza;
- terminowy wywóz surowca drzewnego z lasu;
- ochronę naturalnych wrogów owadów szkodliwych, szczególnie ptaków poprzez zawieszanie budek lęgowych, budowę poideł, zakładanie remiz itp.
e/ powierzchnia na której stwierdzono występowanie szkodliwych grzybów zagrażających gospodarce leśnej jest niewielka. Na szkółkach sadzonki uszkadzane są przez zgorzel siewek, osutkę sosnową i mączniaka dębu. Konieczne jest zaprawianie nasion przed siewem odpowiednimi preparatami.
W drzewostanach starszych występuje m.in. opieńka miodowa, obwar sosnowy oraz różne gatunki grzybów niszczących drewno. W stosunku do tych patogenów stosuje się wyszukiwanie porażonych drzew i usuwanie ich w ramach cięć pielęgnacyjnych.
W ostatnich latach mamy do czynienia ze zjawiskiem zamierania jesionu a także dębu. Prawdopodobnie związane to jest z osłabieniem drzew spowodowanym ogólnym spadkiem poziomu wód gruntowych i atakowaniem ich przez zespół czynników chorobotwórczych.
f/ ochrona lasu przed zwierzyną płową: aby przeciwdziałać tego typu szkodom należy:
- utrzymywać stan zwierzyny płowej oraz jej strukturę wiekową i płciową zgodnie z pojemnością łowiska;
- właściwie zagospodarowywać poletka łowieckie;
- powiększać naturalną bazę żerową poprzez odtworzenie oraz właściwe zagospodarowanie małych łąk śródleśnych;
- grodzić uprawy;
- stosować indywidualne środki zabezpieczające sadzonki przed zgryzaniem i spałowaniem.